สืบเนื่องจากงานมหกรรมการอ่านแห่งชาติ : "มหัศจรรย์การอ่านเพื่อเด็กปฐมวัย" ซึ่งจัดโดยสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) โดยแผนงานสร้างเสริมวัฒนธรรมการอ่าน ร่วมกับแผนแม่บทส่งเสริมวัฒนธรรมการอ่านสู่สังคมแห่งการเรียนรู้ของไทย พ.ศ.2560-2564 : กรมส่งเสริมวัฒนธรรม พร้อมด้วยภาคีเครือข่ายส่งเสริมการอ่าน ณ ศูนย์ประชุมและแสดงสินค้านานาชาติฯ จ.เชียงใหม่ ในเวทีเสวนาอ่านดอยสุเทพ  เมื่อวันที่ 2 ธันวาคม 2561 ที่ผ่านมา ได้มีการเปิดตัว นักเขียนชุด อ่านดอยสุเทพ ขึ้นได้แก่นายอัคคี มูลเมฆ สโมสรนักเขียนเชียงใหม่ ผู้รวบรวมบทความดอยสุเทพ อ.ระพีพรรณ พัฒนาเวช บรรณาธิการหนังสือเดินทางสร้างสุขเพื่อเด็กปฐมวัยผู้แต่งหนังสือชุด อ่านดอยสุเทพเรื่องกราบดอยสุเทพ นางสาวทัทยา อนุสรราชกิจ นักเขียนหนังสือนิทานภาพชุด อ่านดอยสุเทพ เรื่อง หนูน้อยไปดอยสุเทพ นางวิรตี ทะพิงค์แก นักเขียนหนังสือนิทานภาพ เรื่อง ป่า ดอย บ้านของเรา ซึ่งถือว่าเป็นครั้งแรกที่ลูกหลานเด็กเยาวชนและทุกคนได้อ่านดอยสุเทพ และศึกษาเรื่องราวของดอยสุเทพผ่านงานเขียนของผู้เขียนทั้ง4 คนในชุดอ่านดอยสุเทพ

  กว่าจะมาเป็นหนังสือชุดอ่านดอยสุเทพ จุดเริ่มต้นและที่มาในการทำหนังสือนิทาน อ่านดอยสุเทพ นั้น อ.ระพีพรรณ พัฒนาเวช กล่าวว่าครั้งแรกที่ได้รับการติดต่อให้มาทำชุดอ่านดอยสุเทพ คำแรกที่นึกขึ้นได้คือคำว่า “กราบดอยสุเทพ” เป็นคำที่ผุดขึ้นมา และกลายเป็นคีย์เวิร์ดแรกที่เริ่มต้นในการทำหนังสือ “อ่านดอยสุเทพ” จากนั้นจึงเริ่มต้นค้นข้อมูล และพบว่าดอยสุเทพเป็นพระธาตุหนึ่งที่คนปีมะแมต้องไปกราบ ทำให้เชื่อมั่นมากขึ้น ซึ่งเป้าหมายของการทำหนังสือชุดนี้คือไม่อยากให้เป็นหนังสือที่ให้ข้อมูล แต่อยากให้เด็กสนุก รู้สึกอิน และเป็นหนังสือที่เหมาะแก่วัยของปฐมวัยและเด็กอายุไม่เกิน 8 ปี โดยหนังสือชุดอ่านดอยสุเทพเหมาะสำหรับเด็ก 3 ช่วงวัยคือ กราบดอยสุเทพ เป็นหนังสือนิทานสำหรับเด็ก 3 – 4 ขวบ เรื่องที่สอง หนูน้อยไปดอยสุเทพ สำหรับเด็ก 4 – 5 ขวบ และป่าดอยบ้านของเรา สำหรับเด็ก 5 – 6 ขวบ สำหรับเรื่องแรก กราบดอยสุเทพ เน้นเรื่องราวที่ไม่ซับซ้อน ใช้ภาษาและคำง่าย ๆ ให้เด็กเกิดการจดจำ โดยในเล่มจะเป็นภาพของเด็กน้อยเดินเตาะแตะ มีพ่อแม่จูงมือพาเดินขึ้นบันไดนาค ไปยังวัดพระธาตุดอยสุเทพ เพื่อไปกราบดอยสุเทพ ระหว่างทางพบกับอะไรบ้าง เน้นการใช้ภาษาและเนื้อหาสั้น ๆ ใช้คำว่า “กราบ” เป็นการสื่อเรื่องเล่า ในการแสดงการเคารพนบนอบต่อดอยสุเทพ 

  ด้านนางสาวทัทยา กล่าวว่าครั้งแรกที่ได้รับการติดต่อชวนทำนิทานอ่านดอยสุเทพ รู้สึกหนักใจ เพราะไม่เคยทำงานหนังสือกับเด็กเล็ก เพราะในการเขียนเรื่อง ๆ หนึ่ง มีรายละเอียดค่อนข้างมาก เมื่อโจทย์คือเด็กเล็ก วิธีคิดในการอธิบายเรื่องยาก ๆ ยาว ให้เด็กเข้าใจ จะทำอย่างไร จึงเอาเสียง มาเป็นแนวทางในการสร้างเรื่องราว เพราะดอยสุเทพมีความหลากหลายของเสียง เริ่มจากเสียงปุ๊น ๆ แป็น ๆ ของรถที่วิ่งขึ้นดอย และจากการสัมผัสด้วยการเดินขึ้นดอยสุเทพจะพบว่าแต่ละช่วงของการเดินขึ้นดอยสุเทพ มีมิติของเสียงที่แตกต่างหลากหลาย มีเสียงที่เป็นเอกลักษณ์ในแต่ละช่วง เสียงเป็นนามธรรมที่สามารถบ่งบอกถึงสถานที่ที่อยู่ตรงนั้นได้ เช่น ทางเดินขึ้นวัดผาลาดเป็นเสียงของน้ำไหล เสียงของนกร้องในป่า จึงเก็บความรู้สึกและความประทับใจจากเสียงที่ได้ยินนำมาใช้ในการเล่าเรื่อง เป็นการใช้เสียงของความศรัทธาและเสียงจากธรรมชาติ เป็นแรงบันดาลใจในการทำนิทาน 

  ขณะที่นางวิรตี กล่าวว่า การทำนิทานให้เด็กเป็นเรื่องที่ยากที่สุด และรู้สึกกังวล โดยได้รับโจทย์ให้ทำนิทานสำหรับเด็ก 5 - 6 ขวบ ทำนิทานเรื่อง “ป่า ดอย บ้านของเรา” โดยใช้ประสบการณ์จากการเป็นแม่และอ่านหนังสือให้ลูกฟัง รู้วิธีการในการย่อยข้อมูลเรื่องที่ยาก มาเล่าให้ง่าย ดอยสุเทพสำหรับคนเชียงใหม่ไม่ใช่แค่ภูเขา เป็นจิตวิญญาณของคนเชียงใหม่ เป็นบ้านทั้งในเชิงกายภาพ คือบ้านของคนที่อยู่บนดอย เป็นบ้านของสัตว์ เป็นบ้านของน้ำ เป็นบ้านของต้นไม้ ในขณะเดียวกันก็เป็นบ้านเชิงจิตใจของคนเชียงใหม่ ดอยสุเทพเป็นที่พึ่งทางใจ เพราะฉะนั้นจึงใช้คีย์เวริด์จากคำว่า “บ้าน” และ “ธรรมชาติวิทยา” เป็นโจทย์ พัฒนาเนื้อหาในรูปของนิทาน ทำให้คนเห็นความเชื่อมโยงความสัมพันธ์ของดอยสุเทพที่บ้านในเชิงกายภาพ และเรื่องของสิ่งแวดล้อม ต้นไม้ ป่า ดอย เป็นการสื่อสารให้คนเห็นมิติความสัมพันธ์ของธรรมชาติกับตัวเองกับดอยสุเทพ ผ่านการเล่าเรื่อง 

  ด้านนายอัคนี มูลเมฆ จากสโมสรนักเขียนเชียงใหม่ ซึ่งเป็นที่ปรึกษารวบรวมบทความ เรื่องที่เกี่ยวข้องกับดอยสุเทพ ที่มาและแนวคิดในการทำหนังสือ จิตวิญญาณเชียงใหม่ กล่าวว่าการทำหนังสือจิตวิญญาณเชียงใหม่ เป็นหนังสือสำหรับผู้ใหญ่อ่าน ทำหนังสือดอยสุเทพในรูปแบบของอีบุ๊ค โดยเน้นไปที่เรื่องของจิตวิญญาณเชียงใหม่ เนื่องจากดอยสุเทพมีเรื่องราวหลากหลายแง่มุม ทั้งเรื่องธรรมชาติ ประวัติศาสตร์ ความเชื่อ ศรัทธา รวมถึงเรื่องปัญหา เป็นการเล่าภาพรวมของดอยสุเทพ โดยมีกลุ่มเป้าหมายคนอ่านคือกลุ่มผู้ใหญ่ เน้นสะท้อนให้เห็นปัญหาและความสำคัญของดอยสุเทพ กับเมืองเชียงใหม่ ในหลากหลายแง่มุม เรื่องแรก ระบบนิเวศน์ ดอยสุเทพเป็นส่วนหนึ่งของเทือกเขาหิมาลัย หิมาลัยเป็นตัวเชื่อมแผ่นทวีปเข้าด้วยกันคือยูเรเซียกับอินเดีย ทั้งสองแผ่นถูกเย็บตะเข็บด้วยเทือกเขาหิมาลัย ดอยสุเทพเป็นส่วนหนึ่งของเทือกเขาหิมาลัย ดอยสุเทพเป็นแหล่งเกิดของสายน้ำ เป็นแหล่งต้นน้ำที่ไหลลงสู่แม่น้ำปิง ใช้ในการทำเกษตรกรรม ให้ความชุ่มชื้น ดอยสุเทพเป็นพื้นราบที่อยู่บนดอย ดอยสุเทพจึงถือเป็นแหล่งนิเวศน์ที่มีความสำคัญของเมืองเชียงใหม่ เรื่องที่สอง ประวัติศาสตร์ ที่เกี่ยวข้องกับความเป็นมาของเมืองเชียงใหม่ เกี่ยวโยงกับความเชื่อทางศาสนา ความศรัทธา มีตำนานและเรื่องเล่าที่ยาวนาน มีชนเผ่าที่อาศัยอยู่ที่นี่ มีความสัมพันธ์กับเรื่องจามเทวี ขุนหลวงวิลังคะ เรื่องที่สาม ปัญหา ดอยสุเทพเป็นดอยขนาดใหญ่ที่อิงอยู่กับเมือง ทำให้เกิดปัญหาต่าง ๆ มากมาย โดยเฉพาะปัญหาด้านสิ่งแวดล้อม เมื่อเมืองอิงอยู่กับดอยใหญ่จะอยู่ร่วมกันได้อย่างไร ดอยสุเทพเป็นปอดของเราเป็นที่ที่เราต้องอิงอาศัย เราอาศัยทั้งด้านความเชื่อ มีพระธาตุดอยสุเทพเป็นหัวใจ เป็นจิตวิญญาณของเมืองเชียงใหม่ 

เพราะฉะนั้นหนังสือเล่มนี้จึงเป็นการสะท้อนจิตวิญญาณของหนังสือ ผ่านระบบนิเวศน์ ประวัติศาสตร์ มีพระธาตุดอยสุเทพเป็นจิตวิญญาณ เป็นศูนย์กลางของความเชื่อของคนเชียงใหม่ เพราะเจตนาในการทำหนังสือเล่มนี้คือ ต้องการให้คนอ่านได้เห็นภาพรวมของดอยสุเทพ ผ่านทางภาพถ่ายและเรื่องราวในบทความของนักเขียนท่านต่าง ๆ ที่ช่วยกันเขียนเรื่องดอยสุเทพในหลากหลายแง่มุม ภายใต้หนังสือชื่อ “จิตวิญญาณของเมืองเชียงใหม่” 

  ทั้งนี้นักเขียนชุดอ่านดอยสุเทพ เห็นว่าประโยชน์จากหนังสืออ่านดอยสุเทพ คือ หนังสือสามเล่ม สำหรับเด็กสามช่วงวัย จะได้เห็นความเป็นดอยสุเทพ เกิดการรับรู้นามธรรม ความยิ่งใหญ่ ความมหัศจรรย์ของดอยสุเทพ เสียงของความศรัทธา และเมื่อเด็กโตขึ้นมาอีกระดับ เด็กมองเห็นผ่านความรู้สึก เข้าใจดอยสุเทพ เห็นความสำคัญ รู้จักดอยสุเทพ โดยการถ่ายทอดผ่านหนังสือดอยสุเทพชุดนี้ ซึ่งจะทำอย่างไรให้หนังสือชุดนี้ สามารถกระจายไปสู่เด็ก คนเชียงใหม่และผู้รักดอยสุเทพ จึงต้องขอความร่วมมือจากองค์กร หน่วยงานต่าง ๆ ช่วยบริจาคระดมทุนเพื่อทำการจัดพิมพ์ ให้กับเด็กในเชียงใหม่และทำเป็นของขวัญสำหรับเด็กเกิดใหม่ทุกคนในเชียงใหม่ ขณะเดียวกันก็จะประชาสัมพันธ์ให้คนทั่วไปนอกเหนือจากกลุ่มที่อ่านหนังสือ ได้รับรู้เรื่องราวของดอยสุเทพผ่านรูปแบบของหนังสือออนไลน์ หรืออีบุ๊ค ให้มากขึ้นต่อไป